عوامل موثر در رشد خلاقیت
روبرت جی استرنبرگ و لیندا ای اوهارا[1] در بررسی های خود شش عامل را در خلاقیت افراد موثر دانسته اند:
1) دانش: داشتن دانش پایه‌ای در زمینه ای محدود و کسب تجربه و تخصص در سالیان متمادی
2) توانایی عقلانی: توانایی ارایه ایده خلاق از طریق تعریف مجدد و برقراری ارتباطات جدید در مسایل؛
3) سبک فکری: افراد خلاق عموما در مقابل روش ارایه شده از طرف سازمان و مدیریت ارشد ، سبک فکری ابداعی را بر می‌گزینند ؛
4) انگیزش: افراد خلاق عموما برای به فعل درآوردن ایده های خود برانگیخته می‌شوند ؛
5) شخصیت: افرادخلاق عموما دارای ویژگی های شخصیتی مانند مصر بودن ، مقاوم بودن در مقابل فشارهای بیرونی و داخلی و نیز مقاوم بودن در مقابل وسوسه همرنگ جماعت شدن هستند ؛
6) محیط : افراد خلاق عموما در داخل محیط های حمایتی بیشتر امکان ظهور می یابند.
عوامل مؤثر در خلاقیت را می‌توان به دو دسته ی فردی و محیطی تقسیم نمود. عوامل فردی مربوط به ویژگی های شخصی، و عوامل محیطی به موقعیت های فرد در ارتباط با دیگران مرتبط است. آمابیل در نتایج پژوهش بسیار وسیعی که از مصاحبه با 120 دانشمند به دست آورده بود، از همین تقسیم بندی استفاده کرد. عوامل فردی از دیدگاه دانشمندان عبارت بودند از:
1) ویژگی های شخصیتی متنوع
2) خودانگیزی
3) توانایی های شناختی خاص
4) تمایل به خطر کردن
5) تخصص در رشته
6) تجارب متنوع
یـکـی دیگر از انـدیشمندان مدیریت در زمینه عوامل مؤ ثر بر خلاقیت و نوآوری به چهار دسته از عوامل اشاره دارد که عبارتند از:
- به کارگیری و جذب نیروهای خلاق و نوآور به سازمان.
- امکانات مناسب تحقیقاتی و مالی برای کوشش های نوآورانه.
- آزادی عمل در انجام فعالیت‌ها و تلاش های خلاق.
- بـه کارگیری نتایج حاصله از فعالیت‌های خلاق و دادن پاداش مناسب به افراد خلاق. (الوانی،1372: 240)
[1] – Robert J. Sternberg and Lyndaay O’Hara